در این نوشتار تلاش بر این است که شکل گیری طبقاط سیستمی را مورد بررسی قرار دهیم که در زیر به این مطلب میپردازیم.
اگر مقطع زماني را زمان شروع بررسي سيستم بناميم سيستم داراي مشخصههاي زير ميباشد
- سيستم داراي اجزاء ميباشد. هر يك از اين اجزاء ممكن است خود يك سيستم باشد
- سيستم داراي ارتباط بين اجزاء ميباشد . اين ارتباط ميتواند علاوه بر اجزاء با فراسيستم و ابرسيستم و سيستمهاي محيطي نیز مطرح می باشد (قوانين بين اجزاء )
- سيستم داراي فرايندي است كه عملكرد سيستم را بر مبناي ارتباطها شكل ميدهد
- سيستم داراي زير سيستمهايي است كه از اجزاء تشكيل شده اند
- سيستم داراي يك فراسيستم ميباشد
- سيستم ميتواند داراي مجموعه از سيستمهاي محيطي باشد
اگر فرض كنيم مقطع زماني باشد و فرض كنيم كه سيستم از زمان شروع به حركت نمايد در سيستم مراحل زير اتفاق ميافتد .
- در اثر تعامل بين اجزاء درون دادها ايجاد ميشوند . اين دروندادها به نوبه خود در زمان جزئي از اجزاء سيستم ميباشد
- دروندادها خود داراي ويژگيهاي ارتباطي ميباشند كه ميتوانند تاثير گذار بر اجزاء سيستم در لحظه باشد
- دروندادها همچنين ميتوانند موجب پديده ارتباطي جديد سيستم با فرا سيستم ، ابرسيستم و يا سيستمهاي محيطي شوند
- تعامل بين اجزاء و دروندادها طي يك چرخه زماني موجب ظهور دروندادهاي جديد ميشوند كه در يك چرخه اثر گذاري منجر به ظهور بروندادهاي سيستم ميشوند
- چرخه اثرگذاری تا جایی ادامه میابد که منجر به ظهور و چرخه جدیدی از بروندادها میگردد که مشخصه های این برون دادهای جدید بطور اساسی با ویژگی های قبلی اجزاء متفاوت میگردد و منجر به تولد سطح جدیدی از سطوح سیستمی میشود.
طبقه بندي كلي سيستمها
حال براي آنكه بتوانيم طبقه بندي درستي از سيستمها داشته باشيم ابتدا بايد تحليل درستي از نحوه تعامل دروني سيستمها در شكل گيري كل هستي داشته باشيم و سپس طبقه بندي عام سيستمها را انجام داده و بر مبناي آن ،طبقه بندي خاصي از سيستمها بنماییم.
براي رسيدن به نحوه تعاملي درون سيستمها در هستي، اولين طبقه از طبقات سيستمي در هستي بنا به دلايلي كه بعدها ذكر خواهد شد داراي اجزاء همگن، قوانين ثابت بين اجزاء و داراي فراسيستمي بوده كه ما آنرا مبدا هستي ميناميم، ميباشد اين اجزاء در فرايندي كه بر ما پوشيده است تعامل بين اجزاء سيستم را شكل ميدهد و بدين ترتيب اولين سطح از اولين طبقه از طبقات سيستمي شكل ميگيرد كه موجب ايجاد دروندادهايي ميشوند كه بنيان گذار سطوح بعدي ميگردند.
اين دروندادها (كه اعم از اجزاء جديد ، خواص جديد و قوانين وارتباطات جديد ميباشند) با اجزاء قبلي در هر مرحله و در يك چرخه اثرگذاري ، دروندادهايي جديد را شكل ميدهند . مجموعه تمامي اين اجزاء ، دروندادها ، خواص و اجزاء جديد و تمام هم افزايي هايي كه سيستم در فرايند خود طي كرده تشكيل يك اكوسيستم را ميدهند كه در مرحلهاي منجر به بروندادی ميشوند كه ميتواند متمايز از طبقه اول كه ما آنرا طبقه سيزه ميناميم ميگردد اين طبقه جديد ، طبقه سيستم ذرات بنيادين در سطح سيزه شكل ميگيرد. در فرايندي شبيه فرايند فوق در يك چرخه زماني منجر به ايجاد طبقات سيستمي جديدي ميگردد كه در صفحات بعد خواهد آمد.
تقسيم بندي هر طبقه از طبقات سيستمي به بخشهاي مختلف
هر طبقه از سيستمها را ميتوان در 4 بخش به شرح زير ديد
- بخش سيستم بنبادين
- مجموعه اجزاء هر طبقه
- سيستم تعاملي بين اجزاء
- اكوسيستم طبقه مورد نظر
1. سيستم بنيادين در هر طبقه عبارت است از بروندادهاي طبقه قبل، كه اين بروندادها غير از اجزاء و دروندادهاي تشكيل دهنده سطوح تعاملي طبقه قبلي ميباشند و فقط شامل بروندادهاي سطح قبل هستند.
و در حقيقت جزئيترين سيستمي ميباشند كه اساس هر طبقه راتشكيل ميدهند
براي مثال تك سلوليها ،سيستم بنيادين سطح سلولي را تشكيل ميدهند
2. مجموعه اجزاء هر طبقه عبارتاند از ،تجمع تودههاي سيستم بنيادين (بخش اول) هر طبقه. لازم به ذكر است كه در مجموعه اجزاء هر طبقهء سيستمهاي تعاملي طبقه قبل نقشي نداشته و فقط شامل مجموعه سيستم بنيادين ميشود.
3. سيستم تعاملي بين اجزاء : هر گاه مجموعه اجزاء سستم بنيادين هر طبقه با اجزاء تشكيل دهنده سطح قبلي (اكوسيستم سطح قبلي) در تعامل دائمي قرار گيرند يك سيستم تعاملي بين اجزاء را در طبقه مورد نظر شكل دادهاند.
4. اكوسيستم طبقه مورد نظر : عبارت است از مجموعهاي از كليه اجزاء و مجموعه تعاملهاي بين سيستم بنيادين هر طبقه با كليه سيستمهاي طبقات پائين تر از طبقه فعلي
شكل گيري سيستمها بر اساس نظريه يكپارچگي :
آنچه گفته شد در هر طبقه به شكل زير ديده ميشود
|
سطح سيستم ... |
اجزاء سیستم |
|
سيستم بنيادين |
عبارت است از اولين برودن داد سطح قبلي مربوط به اين سطح |
|
سيستم مجموعه اجزاء |
مجموعه همه بروندادهايي كه در سطح قبلي مربوط به اين سطح ميشوند |
|
سيستم تعاملي اجزاء |
تعامل مجموعه اجزاء همين سطح با اكوسيستم سطح قبلي |
|
اكوسيستم سطح جاري |
مجموعه تعامل بين سيستمهاي تعاملي همين سطح و دروندادهاي همين سطح و تعاملهاي مركب در اين سطح |
|
مشخصهها |
شرح |
|
برون دادها |
عناصري كه منحصرا مربوط به سطع بعدي ميشوند |
|
قوانين |
شكل گيري اوليه قوانين تاثير گذاري سطح بعد و ساير عناصر موجود و تجزيه وتركيب و روابط بين آنها + ظهور قوانين ناشناخته |
|
فراسيستم |
سطح قبلي |
|
ابر سيستم |
سطح قبل از سطح قبلي(دو سطح قبل) |